Ο έρπητας ζωστήρας αποτελεί κοινή λοίμωξη του νευρικού μας συστήματοςκαι προκαλείται από την αναζωπύρωση του ιού της ανεμοβλογιάς, που μετά την αρχική προσβολή έχει παραμείνει σε λανθάνουσα κατάσταση στα ραχιαία γάγγλια της σπονδυλικής στήλης. Εκδηλώνεται μεφυσαλιδώδες ερυθηματώδες εξάνθημα συνοδευόμενο από έντονο πόνο και κνησμό.Η μεθερπητική νευραλγία αποτελεί επιπλοκή του έρπητα ζωστήρα και εμφανίζεται σε ποσοστό 15-20%. Προκαλεί πόνο που εμφανίζεται έως και120 ημέρες μετά την έναρξη της ερπητικής λοίμωξης και μπορεί να διαρκεί πέραν του έτους. Επιβαρυντικοί παράγοντες για την εμφάνιση της αποτελούν, η ηλικία του ασθενή,( σε ηλικίες > 70 ετών θα παρουσιαστεί σε ποσοστό 35-47,5%), ο σακχαρώδης διαβήτης, ο καρκίνος, η ανοσοκαταστολή, η ένταση του πόνου που συνόδευε την λοίμωξη, η έκταση της προσβεβλημένης περιοχής.
Συμπτωματολογία
Η μεθερπητική νευραλγία έχει αντίκτυπο στην συνολική ποιότητα της ζωής του ασθενή καθώς επηρεάζει την ποιότητα του ύπνου, την ψυχολογία του αλλά και τις καθημερινές δραστηριότητες του. Ο πόνος εντοπίζεται κυρίως στα προσβεβλημένα από την βλάβη δερμοτόμια του σώματος. Οι περιοχές του σώματος που συχνότερα εμφανίζεται είναι: ο θώρακας, η οσφυοϊερά χώρα, ο αυχένας, και η περιοχή κατανομής του τρίδυμου νεύρου. Ο πόνος της μεθερπητικής νευραλγίας περιγράφεται συνήθως ως οξύς, δυνατός, διαξιφιστικός, πιεστικός, καυστικός, συνοδευόμενος από ηλεκτρικές εκκενώσεις ιδιαίτερα δυσάρεστες για τον ασθενή. Μπορεί να συνδυάζεται με αυξημένη ευαισθησία της περιοχής της βλάβης ακόμα και στο ελαφρύ άγγιγμα πχ. Από ένδυμα που ακουμπαει το δέρμα συχνά εκδηλώνεται βασανιστικός, έντονος πόνος, μια κατάσταση που ονομάζεται αλλοδυνία. Λιγότερο συχνά η μεθερπητική νευραλγία συνυπάρχει με κνησμό και αιμωδίες, ενώ σπάνια μπορεί να εμφανιστεί μυϊκή αδυναμία ή παράλυση αν τα προσβεβλημένα νεύρα εμπλέκονται στον έλεγχο της κίνησης των μυών.
Αντιμετώπιση
Η μεθερπητική νευραλγία αποτελεί σύνδρομο χρόνιου περιφερικού νευροπαθητικού πόνου και χρήζει εξειδικευμένης αντιμετώπισης. Στις περισσότερες των περιπτώσεων που παραπέμπονται στα ιατρεία πόνου για την διάγνωση της μεθερπητικής νευραλγίας, αρκούν το ιατρικό ιστορικό και η κλινική εξέταση από τον ιατρό, όπου πρέπει να γίνεται προσεκτική οριοθέτηση της περιοχής της βλάβης και να επιλέγεται η κατάλληλη θεραπεία ανακούφισης της συμπτωματολογίας και της εξάλειψης του πόνου για τον εκάστοτε ασθενή. Η θεραπεία μπορεί να αφορά φαρμακευτική αγωγή ή παρεμβατικές τεχνικές. Στον θεραπευτικό αλγόριθμο της μεθερπητικής νευραλγίας περιλαμβάνονται αναλγητικά, τοπικά αναισθητικά,αντικαταθλιπτικά, ασθενή οπιοειδή και αντιεπιληπτικά φάρμακα που απαλλάσσουν από τον πόνο και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής του ασθενή.Απαραίτητη είναι η συχνή παρακολούθηση του ασθενούς ώστε με μια κλιμακωτή διαδικασία να τιτλοποιήσουμε το φάρμακο ή των συνδυασμό των φαρμάκων και να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Αν ωστόσο η φαρμακευτική συντηρητική θεραπεία προκαλείανεπιθύμητες ενέργειες και φαρμακολογικές αλληλεπιδράσεις προτείνουμε ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές όπως νευρικούς αποκλεισμούς κεντρικούς ή περιφερικούς και τεχνικές νευροτροποποίησης μέσω νευροδιέγερσης.Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται με πολύ καλά θεραπευτικά αποτελέσματα ειδικό διαδερμικό επίθεμα καψαϊκίνης,σε υψηλή συγκέντρωση8%. Η καψαϊκίνη είναι το δραστικό καυστικό συστατικό των καυτερών πιπεριών του γένους capsicum.Έχει αποδειχτεί ότι η έκθεση των αλγοϋποδοχέων του δέρματος σε υψηλές δόσεις καψαϊκίνης οδηγεί σε απευαισθητοποίηση τους, άρα γίνονται λιγότερο ευαίσθητοι σε ερεθίσματα πετυχαίνοντας με αυτό τον τρόπο αναλγησία ,καθώς αναστέλλεται ο τρόπος μετάδοσης του σήματος πόνου στον εγκέφαλο, χωρίς όμως να επηρεάζεται η προστατευτική αισθητικότητα. Το επίθεμα εφαρμόζεταιτοπικά στην πάσχουσα περιοχή μετά από προσεκτική καταγραφή των ορίων του πόνου και χαρτογράφηση της βλάβης. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μονοθεραπεία ή ως μέρος θεραπευτικού σχήματος. Η εφαρμογή γίνεται αποκλειστικά από ιατρό κατάλληλα εκπαιδευμένο στην τοποθέτηση του επιθέματος καψαϊκίνης. Μπορούν να εφαρμοσθούν μέχρι τέσσερα επιθέματα ανά θεραπεία στις πλέον επώδυνες περιοχές του δέρματος. Η διαδικασία διαρκεί από 30 έως 60 λεπτά και στη συνέχεια ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του.Τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες περιορίζονται κυρίως σε ήπιεςέως μέτριες τοπικές αντιδράσεις στο σημείο εφαρμογής που υποχωρούν εντός 24ωρου. Τοαναλγητικό αποτέλεσμα εγκαθίστανται μέσα στην πρώτη εβδομάδα από την εφαρμογή και έχει παρατεταμένη διάρκεια έως 12 εβδομάδες. Η θεραπεία επαναλαμβάνεται ανά 3 μήνες.
Υπάρχει λοιπόν ένα σύνολο φαρμακευτικών σκευασμάτων που έχουν ένδειξη για χρήση στην μεθερπητική νευραλγία, καθώς και παρεμβατικές τεχνικές που στόχο έχουν την ύφεση της συμπτωματολογίας και την βελτίωση της κατάστασης του ασθενή.
Η θεραπεία σε κάθε περίπτωση στο ιατρείο πόνου εξατομικεύεται καθώς η εμπειρία του πόνου είναι προσωπική και ο κάθε ασθενής έχει ξεχωριστές ανάγκες βιώνοντας διαφορετικά την ένταση του πόνου.
Μειώστε το στρές στη ζωή σας
Το στρες εντείνει τον χρόνιο πόνο. Αρνητικά συναισθήματα όπως κατάθλιψη, θυμός και άγχος μπορεί να αυξήσουν την ευαισθησία του σώματος στον πόνο. Εκπαιδεύοντας τον εαυτό σας να ελέγχει το στρες, ενδεχομένως βρείτε και ανακούφιση σε χρόνια προβλήματα άλγους όπως ημικρανίες και αυχεναλγίες. Χρησιμοποιήστε τεχνικές χαλάρωσης , ακούστε κατευναστική χαλαρωτική μουσική ή ήχους , υπάρχουν ειδικά σχεδιασμένες συλλογές που βοηθούν στην μείωση του άγχους. Ένα ευχάριστο περιβάλλον αλλά και τεχνικές καθοδηγούμενης νοητικής απεικόνισης μπορούν να βοηθήσουν να αισθανθείτε καλύτερα.
Ανακουφιστείτε από τον πόνο με την ενίσχυση παραγωγής φυσικών ενδορφινών μέσω άσκησης
Οι ενδορφίνες είναι χημικές ουσίες που βελτιώνουν τη διάθεσή σας ενώ εμποδίζουν την μεταβίβαση σημάτων πόνου στον εγκέφαλο. Η άσκηση έχει ακόμα μια θετική επίπτωση στη μείωση του πόνου ενισχύοντας τους μυς και βοηθώντας στην αποτροπή τραυματισμών που ενδεχόμενα θα προκαλούσαν περισσότερο πόνο. Επιλέξτε μια μορφή άσκησης που σας ευχαριστεί και ξεκινήστε άμεσα!
Σταματήστε το κάπνισμα
Το κάπνισμα μπορεί να επιδεινώσει τον χρόνιο πόνο μέσω κακής οξυγόνωσης τον ιστών. Με το κάπνισμα αυξάνονται οι πιθανότητες για επιδείνωση προβλημάτων που σχετίζονται με την κυκλοφορία, ενώ ενισχύεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και καρκίνου.
Ξεκινήστε την Yoga
Ο χρόνιος πόνος προκαλεί μεταβολές στον εγκέφαλο που σχετίζονται με απώλεια φαιάς ουσίας η οποία επηρεάζει τα συναισθήματά σας και τη γνωστική σας λειτουργία, δυο παράγοντες που συμμετέχουν στον μηχανισμό αντίληψης του πόνου. H Yoga ίσως ανατρέψει αυτή την κατάσταση καθώς επηρεάζει τον εγκέφαλο με αντίθετο τρόπο από ότι ο χρόνιος πόνος.
Διαλογισμός
Ο διαλογισμός μπορεί να μειώσει την αντίληψη σας για τον πόνο όπως και να ελαχιστοποιήσει κινδύνους που σχετίζονται με την κούραση, το άγχος και την κατάθλιψη. Ακόμα τεχνικές χαλάρωσης μέσω βαθιάς αναπνοής μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικές στην διαχείριση του πόνου. Έστω 10 λεπτά, αρχικά την ημέρα, μπορεί να είναι ευεργετικά, ενώ όσο εξοικειώνεστε με τις τεχνικές μπορείτε να αυξάνεται τον χρόνο της πρακτική σας.
Βελονισμός
Υπάρχουν πλέον επαρκή επιστημονικά στοιχεία που ενισχύουν την άποψη ότι οι συνεδρίες βελονισμού είναι ευεργετικές στον χρόνιο πόνο και ιδιαίτερα σε προβλήματα που σχετίζονται με οστεοαρθρίτιδα, κεφαλαλγίες αλλά και πόνους της σπονδυλικής στήλης. Η συνεχής θεραπεία με βελονισμό έχει νευροτροποποιητική δράση επιδρώντας σε γνωστικές περιοχές του εγκέφαλου που ελέγχουν την μνήμη και την απάντηση στον πόνο.
Μεσογειακή διατροφή
Μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή με αρκετά φρούτα ,λαχανικά , λιπαρά ψάρια όσπρια και ελαιόλαδο μπορεί να έχει αντιφλεγμονώδη δράση ενώ η διατήρηση του σακχάρου σε φυσιολογικά επίπεδα μπορεί να μειώσει την αίσθηση του πόνου.